De waarheid over katten en melk

Iedereen leert het van kleins af aan. Het oer-bekende liedje “Poesje mauw, kom eens gauw. Ik heb lekkere melk voor jou!” Maar waarom leren we toch dat katten melk drinken? Dat geeft een verkeerd beeld van de werkelijkheid. Katten drinken het misschien erg graag, sommige vinden het lekker. Maar de darmen van de kat zijn het hier niet altijd mee eens. Hoe zit het dan?

Melk(suikers): Lactose – Lactase

Moedermelk is ook melk!

Hoezo kan een kat niet tegen melk? Kitten drinkt ook moedermelk, er bestaat speciale kittenmelk of melk voor volwassen katten en er zijn genoeg katten die dagelijks een schoteltje melk krijgen zonder problemen. Ik begrijp dat dit alles erg verwarrend kan zijn. Daarom heb ik ook besloten om hier uitleg over te schrijven middels een blog.

Een kat krijgt vanaf de geboorte genoeg natuurlijke  enzymen, die zich in de dunne darm huisvesten. Deze enzymen noemen we Lactase. Lactase is in staat om melksuikers af te breken tot galactose & glucose. De melksuikers worden Lactose genoemd. Elk kitten krijgt in feite genoeg lactase-enzymen mee vanaf de geboorte, dat ze zuigeling-periode door kan komen. Zodoende kan elk kitten ongestoord melk drinken bij de moederpoes en groot en sterk worden! (Dit geldt overigens ook voor de mensen. Bij de mens zijn er genoeg lactase-enzymen tot een leeftijd van 3 jaar ongeveer.) Je hebt dus Lactase nodig om Lactose te kunnen verteren.

Is kitten- of speciale kattenmelk goed?

Als jouw volwassen kat veel last heeft van diarree na het drinken van melk, dan kun je er vanuit gaan dat lactose de boosdoener is. (Ga voor de zekerheid altijd even naar dierenarts. Ook in verband met uitdrogingsverschijnselen door diarree.) Er bestaat speciale kattenmelk, denk aan ‘Cat Milk – Whiskas’, ‘Beaphar’ of kattenmelk van de supermarkt, zoals de Jumbo. Maar ben altijd alert op de aanwezigheid van lactose. Vaak wordt erbij vermeld dat het “vele malen minder lactose bevat…” Geen concrete cijfers dus. Bij navraag blijkt dat producten vaak toch nog 5% lactose bevatten. De Jumbo maakt de omschrijving nog mooier: “Jumbo kattenmelk bevat in vergelijking met volle melk meer vitaminen en een lager lactose gehalte (0%).” Een lager lactose gehalte….van nul procent. Waarom wordt er dan niet bijgezet dat het lactosevrij is? 

Is kittenmelk of speciale kattenmelk dan persé nodig? NEE, kittens hebben uiteraard wel baat bij goede moedermelk. Hierin zitten ook veel anti-stoffen die ze nodig hebben voor optimalisatie van de weerstand. Maar als dat niet voor handen is, geef je kittens en volwassen katten gewoon vers water! De prooien die een kat normaliter in de natuur vangt, bevatten ook normaal vocht en geen melk. 

Andere zuivelproducten zoals kaas en slagroom

Veel katten vinden een stukje kaas, lik slagroom of toch een beetje (koffie)melk erg lekker. Er is niks verkeerd om ze iets te geven, maar doe het met mate. Het is namelijk niet zo dat katten totaal geen lactose meer kunnen verdragen op oudere leeftijd. Het is alleen een groot deel minder dan toen ze kittens waren. Bij het overgrote deel althans. Er bestaan altijd nog katten die met gemak een kop melk per dag drinken en nergens last van hebben nadien. Uitzonderingen bevestigen ook hier de regel 😉

“Poesje mauw…….lekkere melk voor jou…”

Waarom leren we dit aan onze kinderen als het niet klopt?

Dat heet mondelinge overlevering van volksliedjes. Oftewel, bij het doorgeven van generatie op generatie zijn er in de loop der jaren woorden veranderd. Het oorspronkelijke lied heeft een totaal andere bewoording gekregen. 

Het liedboekje Moeder de Gans. Baker- en kinderrijmpjes, (samengesteld door Marie Hildebrandt, rond 1915) heeft een vergelijkbaar liedje. dat gaat zo;

  • Poesje Mauw, poesje Mauw
  • In de kast staat kabeljauw
  • Denk eraan, wie snoept krijgt straf
  • Dus mijn poesje, blijf eraf!

De melodie van deze versie is onbekend, maar zou, gezien de lengtes van regels en lettergrepen, globaal overeen kunnen komen met de huidige melodie zoals wij die kennen.

Als wij in ons huidig kinderliedje het woordje melk vervangen door brok(je) of snoep(je), verandert de rijm niet. En bestaat er bij de volgende generatie geen misverstand over katten en melk.

Meer lezen?